Çukur aynalar, içbükey yüzeye sahip küresel aynalardır. Işığı bir noktada toplama özelliğine sahiptirler. Bu özellikleri sayesinde birçok optik cihazda kullanılırlar.
Odak Noktası (F): Paralel gelen ışınların aynadan yansıdıktan sonra toplandığı noktadır. Odak Noktası
Merkez (M): Aynanın ait olduğu kürenin merkezidir. Aynı zamanda eğrilik merkezidir. Merkez
Asal Eksen: Merkezden geçip aynanın ortasına dik olan doğrudur. Asal Eksen
Tepe Noktası (T): Asal eksenin ayna ile kesiştiği noktadır. Tepe Noktası
Odak Uzaklığı (f): Odak noktası ile tepe noktası arasındaki mesafedir. Eğrilik yarıçapının yarısına eşittir (f = R/2). Odak Uzaklığı
Görüntü Oluşumu: Çukur aynada oluşan görüntü, cismin aynaya olan uzaklığına bağlı olarak değişir. Görüntü gerçek veya sanal, düz veya ters, büyük veya küçük olabilir.
Cisim Odak Dışında ise: Genellikle gerçek, ters ve küçüktür.
Cisim Odakta ise: Görüntü oluşmaz.
Cisim Odak ile Ayna Arasında ise: Sanal, düz ve büyüktür.
Kullanım Alanları: Teleskoplar, mikroskoplar, farlar, dişçi aynaları, makyaj aynaları gibi birçok alanda kullanılırlar. Özellikle ışığı odaklama veya büyütme ihtiyaçlarında tercih edilirler.